بررسی نابرابری جنسیتی در فرایند برنامه ریزی شهری و تاثیر آن بر کیفیت فضاهای شهری(نمونه موردی شهر سقز)

برنامه ریزی شهری بعنوان یک ابزار مدیریتی، با ساخت شهرهای پایدار در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و محیطی که نیازهای تمامی شهروندان را در دسترسی به مسکن، زیرساخت ها و خدمات شهری برآورد می-کند، در ارتباط می باشد. امروزه به اثبات رسیده است که حرفه برنامه ریزی شهری به لحاظ تاریخی زیر سلطه اقلیتی نخبه قرار داشته است که عموما نیازها و خواسته های آنان را منعکس می کند. سیاست های برنامه ریزی شهری واقعیات موجود درباره اینکه زنان و مردان در استفاده از خدمات شهری، دسترسی به فضاهای شهری، و تاثیر پذیری از شهرها بصورتی متفاوت عمل می کنند، را نادیده می گیرد. از اینرو در طراحی و ساخت فضاهای شهری به نیازها و خواسته های زنان توجه نشده است. سیاست های برنامه ریزی شهری در ایران با توجه به ساختار برنامه ریزی تمرکزگرا و بخشی نگر، هنوز تحت تاثیر رویکردهای کمی و ابزار محور دهه 1950 قرار دارد که عموما در ارتباط با نیازهای زنان دچار نوعی کوری جنسیتی می باشد. در پژوهش حاضر با استفاده از رویکردی توصیفی_تحلیلی به بررسی میزان نابرابری جنسیتی در فرایند برنامه ریزی شهری و تاثیر آن بر کیفیت فضاهای شهری، در شهر سقز پرداخته شده است. ابتدا با استفاده از بررسی های میدانی (پرسشنامه، مصاحبه و مشاهدات میدانی) و مطالعات اسنادی وضعیت زنان در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی بررسی گردیده است. سپس داده های بدست آمده از بررسی های میدانی در ارتباط با وضعیت موجود زنان در شهر، با استفاده از نرم افزارهای spssو gis در قالب نقشه ها و نمودارها تجزیه و تحلیل شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که زنان در فرایند برنامه ریزی شهری( تهیه، تصویب و اجرای طرح های توسعه شهری) بصورتی گسترده به حاشیه رانده شده اند. نیازها و خواسته های زنان در طراحی و ساخت فضاهای شهری نادیده گرفته می شود و حضور زنان در فضاهای شهری با محدودیت های اجتماعی_فرهنگی، پولی، زمانی و محدودیت های ناشی از وظایف خانگی بشدت کمرنگ شده است.